Onderzoek uit sociale en humane wetenschappen weegt meer in financiering van universiteiten
Persmededeling Kabinet Vlaams minister van Onderwijs en
Vorming
24 oktober 2008
Bij de verdeling van de middelen voor de bijzondere onderzoeksfondsen (BOF) van de universiteiten houdt de overheid voortaan meer rekening met het werk van onderzoekers uit de sociale en humane wetenschappen. Dat gebeurt door in de verdeelsleutel voor de BOF-middelen een meer uitgebreide set van internationale publicatie- en citatie-indexen te gebruiken en een Vlaams Academisch Bibliografisch Bestand voor de Sociale en Humane Wetenschappen (VABB-SHW) uit te bouwen. Hierdoor zullen onder andere Nederlandstalige publicaties kunnen meetellen als resultaten van uitstekend wetenschappelijk onderzoek. Ook voor de basisfinanciering van de universiteiten heeft dit gevolgen. De VABB-SHW zal gebruikt worden voor de verdeling van de variabele onderzoeksmiddelen.
Minister Vandenbroucke: “Onderzoekers uit de sociale en humane wetenschappen klaagden terecht dat hun werk te weinig meetelt bij de verdeling van de onderzoeksmiddelen. De bestaande internationale bibliografische bestanden zijn overwegend Angelsaksisch georiënteerd en hebben minder oog voor deze vakgebieden. Nederlandstalige publicaties vielen daardoor bijna automatisch uit de boot. Door de verdeelsleutel aan te passen, wil ik aan die kritiek tegemoet komen en zo van het BOF een krachtiger beleidsinstrument voor wetenschappelijk onderzoek maken.”
Via hun Bijzonder Onderzoeksfonds kunnen universiteiten een eigen beleid voeren voor fundamenteel, grensverleggend onderzoek. De overheid stelt daarvoor een totaal budget van 102 miljoen euro ter beschikking. Een verdeelsleutel bepaalt hoeveel middelen elke universiteit krijgt. Die sleutel bestaat uit verschillende componenten die verwijzen naar de onderzoekscapaciteiten en -resultaten van de instellingen (aantal onderzoekers, aantal afgeleverde doctoraten, enz.). Ook het aantal publicaties en citaties in hoog gewaardeerde wetenschappelijke tijdschriften speelt hierin een belangrijke rol. Om het aantal publicaties en citaties te meten, gebruikte men tot nu toe het Web of Science (WoS). De kwaliteit daarvan staat buiten kijf, maar dit internationale bibliografische bestand bevat vooral toonaangevende tijdschriften uit de ingenieurs-, natuur- en levenswetenschappen. Bovendien is Web of Science vooral gericht op de Angelsaksische wereld.
Om te beginnen voert minister Vandenbroucke onmiddellijk een uitbreiding naar andere internationale bronnen door, zoals de Social Science Citation Index en de Arts & Humanities Citation Index. Zo komen bepaalde vakgebieden uit de sociale en de humane wetenschappen al meer aan bod.
Tegelijk wordt een Vlaams Academisch Bibliografisch Bestand voor de Sociale en Humane Wetenschappen (VABB-SHW) opgebouwd. Met de technische ondersteuning van het Steunpunt O&O-Indicatoren, dat onder de bevoegdheid van minister Patricia Ceysens valt, zullen Vlaamse wetenschappers uit de sociale en de humane wetenschappen een bestand uitbouwen met artikels en publicaties die een hoge wetenschappelijke waarde hebben, maar niet in de bestaande internationale databanken voorkomen. Dat laat toe ook toe om Nederlandstalige publicaties naar waarde te schatten. De uitbreiding zorgt er ook voor dat monografieën en bijdragen in boeken in rekening gebracht worden. Ook dat is een pluspunt voor sociale en humane wetenschappers omdat zij de gewoonte hebben om - meer dan exacte wetenschappers - boeken te publiceren.
“Wetenschappelijke doorbraken zullen zich in de toekomst steeds meer situeren op het grensvlak tussen verschillende wetenschappelijke disciplines. Vanuit de noodzaak van het interdisciplinair perspectief kunnen we met deze technische ondersteuning helpen bruggen te slaan tussen verschillende domeinen en ondezoeksgroepen.” aldus Patricia Ceysens. Het steunpunt O&O-Indicatoren heeft een jaarlijks budget vanuit wetenschapsbeleid van 1.726.000 euro. Vanaf 2008 wordt het verhoogd met 150.000 euro voor de opbouw van het VABB-SHW.
Als het VABB-SHW helemaal op punt staat, zal het bovendien niet alleen
gebruikt worden voor de verdeling van de BOF-middelen, maar ook voor de
verdeling van het variabel onderzoeksdeel van de werkingsuitkering van de
universiteiten (180 miljoen euro).