Gevolgen van trauma
Veel kinderen en jongeren krijgen te maken met ingrijpende gebeurtenissen die kunnen leiden tot chronische stress of zelfs trauma. Dit kan een impact hebben op hun sociaal-emotionele ontwikkeling, waardoor ook het schools functioneren en welbevinden in het gedrang komt. Ze kunnen problemen ondervinden op het vlak van zelfregulatie, concentratie, sociale vaardigheden.
Op school kan dit leiden tot leermoeilijkheden of problematisch gedrag zoals ruzie maken, boos worden, de leerstof niet onthouden, niet gemotiveerd zijn.
Voor leerkrachten en scholen is het vaak moeilijk om die signalen te herkennen en hier correct op te reageren. Afspraken maken en straffen en belonen, werken vaak niet, waardoor problemen escaleren.
Toch is de schoolcontext heel belangrijk omdat het een dankbare plek is om een veilige omgeving aan te bieden. Op school kunnen leerlingen terug veerkracht en stabiliteit vinden. Dit bevordert het verwerkingsproces en vergroot de kans dat die leerlingen positief kunnen ontwikkelen, zowel op persoonlijk als op schools vlak.
Leerlingen met een vluchtverhaal
Leerlingen met een vluchtverhaal zijn gewone leerlingen die vaak al veel meegemaakt hebben, zowel voor, tijdens of na hun vlucht. Vaak is er sprake van specifieke problematieken en begeleidingsbehoeften die te maken hebben met taal en cultuur, maar ook met psychologische noden zoals rouw, verlies of trauma. Dit kan een grote invloed hebben op het functioneren en welbevinden van de leerling. Op school kan dit leiden tot leermoeilijkheden. Meestal is dit een normale reactie op een abnormale situatie. De grote diversiteit van deze kwetsbare leerlingengroep vraagt bovendien een cultuursensitieve aanpak van mogelijke trauma's of andere psychologische problemen.
Meer informatie vind je in het document:
Andere doelgroepen
Veel kinderen en jongeren krijgen te maken met ingrijpende gebeurtenissen (ACE’s of Adverse Childhood Experiences), die kunnen leiden tot chronische stress of zelfs trauma.
Voorbeelden van ingrijpende gebeurtenissen in de jeugd:
-
Kindermishandeling- en verwaarlozing
-
Seksueel misbruik
-
Ernstig zieke of overleden ouders
-
Geweld tussen ouders (of ex-partners, denk aan vechtscheiding)
-
Alcohol misbruik van ouders
-
Drugsgebruik van ouders
-
Psychiatrische aandoening bij ouders
-
Depressie of zelfmoord(poging) huisgenoot
-
Ouder(s) in de gevangenis
-
Bedreiging met een mes of vuurwapen
Dit kan een enorme impact hebben op de ontwikkeling en gedrag van deze kinderen en jongeren en leiden tot leermoeilijkheden. Ook deze leerlingen hebben dus nood aan veiligheid, stabiliteit en een aangepaste aanpak.
Daarnaast kan cultuursensitiviteit het contact bevorderen met leerlingen en ouders met een andere culturele achtergrond of in scholen met een zeer diverse populatie.
Meer info over de impact van ingrijpende gebeurtenissen vind je op de website gedragsproblemenindeklas.nl - Traumasensitief onderwijs.
Tools en ondersteuning
Cursus 'Steun bieden aan vluchtelingenkinderen'
Via de website van de Augeo academy kan je gratis online de augeo - cursus ‘Steun bieden aan vluchtelingenkinderen’ volgen. Deze cursus voor onderwijsprofessionals is beschikbaar voor het basisonderwijs en voor het secundair onderwijs.
Sociale kaart vluchtelingen
Aan de sociale kaart Vlaanderen werd een luik 'vluchtelingen' toegevoegd. Hier vind je ook doorverwijsmogelijkheden voor welzijn en psychische hulp. Zie: Sociale Kaart Vlaanderen - Vluchtelingen.
Reeks van Klasse
Klasse maakte een reeks over asielzoekers en vluchtelingen op school en in de klas. Hier vind je getuigenissen, duiding, tips en experts aan het woord.
Klasse - reeks over asielzoekers en vluchtelingen op school en in de klas.
Leermiddelen op KlasCement
Bekijk de leermiddelen over trauma op KlasCement.
Augeo Magazine Kinderen helpen herstellen
In de editie van Augeo (magazine over veilig opgroeien) kan je lezen hoe jij als professional herstel kan bevorderen. Mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik kunnen ernstige gevolgen hebben voor kinderen. Zij hebben hulp en steun van verschillende professionals nodig om te kunnen herstellen van hun ervaringen.
UNHCR
UNHCR België maakte verschillende tools en ander materiaal om onderwijsprofessionals te ondersteunen bij het lesgeven aan leerlingen met een vluchtverhaal en over het thema migratie en vluchtelingen. Ze maakten ook een gids over de integratie van kinderen met stress en trauma in de klas. UNHCR - Hoe je vluchtelingenkinderen kan integreren
