Studiedag VAC Gent, 1 december 2016
Omschrijving
Heb jij veel kansarme leerlingen in je kleuter- of lagere school? Hoe bereik je met hen de beste leerprestaties, zorg je voor leerwinst en welbevinden?
De coaches van het Project Innoveren en Excelleren in Onderwijs (PIEO) gingen samen met 13 scholen op zoek naar antwoorden. Het pedagogisch-didactisch aspect (met veel aandacht voor differentiatie) en het schoolbeleid (beleidsvoerend vermogen, professioneel leren en kwaliteitszorg) stonden daarbij centraal.
Op het programma:
- Lezingen over differentiatie en professioneel leren
- Workshops en praktijkverhalen over differentiatie en collectief professioneel leren
Programma en presentaties
|
9.30 uur |
Welkom door de dagvoorzitter | John De Plecker, afdelingshoofd Basisonderwijs en Deeltijds Kunstonderwijs, Departement Onderwijs en Vorming |
|
9.50 uur |
Inspiratie uit het PIEO-project: 8 kernideeën in geschenkverpakking Aan de hand van 8 stellingen presenteert Ronny Vanderspikken de krachtlijnen uit het PIEO-project. Wat betekent dat in de praktijk? (Zonder PowerPoint) |
Ronny Vanderspikken, procesmanager en innovatiecoach PIEO |
| 10.20 uur |
Een praktijkverhaal rond expertiseontwikkeling en coaching in functie van differentiatie Welk proces doorliep de school in haar omgang met differentiatie? Een proces dat bestond uit:
|
|
|
11.10 uur |
Binnenklasdifferentiatie als filosofie en praktijk in de klas en op school Leerverschillen zijn inherent aan elke klaspraktijk. Om positief om te gaan met die verschillen binnen de klas en iedere leerling in de klas maximale leerkansen te bieden, is binnenklasdifferentiatie (BKD) wenselijk. Het BKD-leerkracht-model bestaat uit:
|
Katrien Struyven, VUB |
|
11.40 uur |
Co-teaching: hype of blijvertje? Invoering van het M-decreet/passend onderwijs is een veelomvattend, veelsoortig en complex veranderingsproces. Wereldwijd is co-teaching een middel om tegemoet te komen aan de diversiteit van leerlingen op school. De resultaten van 4 onderzoeksprojecten over co-teaching bieden belangrijke inzichten voor de theorie en de praktijk en voor een herdefiniëring van co-teaching. Daarnaast leveren de onderzoeksprojecten aanbevelingen op voor praktijk, opleiding en beleid. De vraag is: is co-teaching op basis van die resultaten een ‘blijvertje’? |
Dian Fluijt, Hogeschool Utrecht |
| 13.20 uur | Workshopronde 1 | |
|
Workshop 1: Wat kunnen we leren uit PIEO? Leren en instructie in risicoscholen onder de loep. Wat kunnen we hieruit leren voor ons eigen schoolbeleid? Van 2013 tot 2015 liep het onderzoek naar het Project Innoveren en Excelleren in Onderwijs (PIEO). Enkele Vlaamse universiteiten zetten een monitor op om gedurende die 3 opeenvolgende jaren de voortgang in wiskunde, taal en welbevinden in kaart te brengen en om te onderzoeken welke aspecten op leerling-, klas- en schoolniveau helpen om verschillen in leerwinst en leerprestaties te verklaren. Interessant is hoe het onderzoek focust op typische kenmerken van scholen en leerkrachten:
Doelstelling van de workshop:
|
Martin Valcke, UGent |
|
|
Workshop 2: Krachtige leef- en leeromgeving! Samen met ouders en kinderen maken wij onze kleuterschool. Een praktijkverhaal De Kindercampus Godsheide is een kleuterschool, een leef- en leeromgeving voor een 40-tal kleuters tussen 2,5 en 6 jaar. De school hecht belang aan onder meer:
|
Annemie Maris, Kindercampus Godsheide |
|
|
Workshop 3: Verantwoord datagebruik ontwikkelen: casus huiswerkbeleid School X staat door een veranderende leerlingenpopulatie voor de uitdaging om het huiswerkbeleid te herdenken. Door informatie te verzamelen bij leerkrachten, leerlingen en ouders wil ze het huiswerkbeleid optimaliseren. In het traject hebben we een systematiek ontwikkeld die de datageletterdheid in scholen versterkt in functie van het eigen schoolbeleid. |
Nele Goethals, Katholiek Onderwijs Vlaanderen |
|
|
Workshop 4: ‘Groene’ taal binnen oplossingsgericht coachen … een sleutel naar duurzaamheid? Wat is het effect van onze woorden? We onderzoeken interactief wat werkt en wat (net) niet, en delen goede praktijken. |
Christophe Vansteeland, OVSG en voormalig lid van het PIEO-team |
|
|
Workshop 5: Benut je netwerk ! Laat experten meekijken naar je verhaal, naar je leervragen Een praktijkvoorbeeld toont hoe je netwerking en de inzet van experten kan benutten. Dat biedt reflectie op de eigen praktijk:
Welke stappen kan je als school zetten om je prioriteitenplan inhoudelijk vorm te geven? |
Katharina Piskora, Samen-Wijs-project, Koning Boudewijnstichting |
|
| 14.50 uur | Workshopronde 2 | |
|
Workshop 1: Wat kunnen we leren uit PIEO? Leren en instructie in risicoscholen onder de loep. Wat kunnen we hieruit leren voor ons eigen schoolbeleid? Zelfde sessie als tijdens workshopronde 1 |
Martin Valcke, UGent
|
|
|
Workshop 2: Lerende scholen vanuit passie en eigenaarschap De sessie onderzoekt, samen met de deelnemers en vanuit het PIEO-praktijkverhaal, de verschillende aspecten van schoolontwikkeling:
binnen de veranderende onderwijswereld.
|
Ronny Vanderspikken, procesmanager en innovatiecoach PIEO |
|
|
Workshop 3: Leerkrachten zijn belangrijk en bijzonder. Maak gebruik van hun talenten binnen het onderwijs- en personeelsbeleid van de school! Brenda Felix en een leerkracht van haar school vertellen hoe zij de competenties van de leerkrachten inzetten om samen sterker school te maken. Hoe kan je een beleid organiseren met de sterktes van je leerkrachten, om zo buitengewone slaagkansen voor de leerlingen te bieden? |
Brenda Felix, GO! Scholengroep 9 |
|
|
Workshop 4: Differentiëren kan je leren! Uitgangspunt: alles wat we tot nu toe deden, was een geweldige aanzet om vanaf nu voluit te gaan op het vlak van differentiatie. De deelnemers krijgen een eenvoudig kompas aangereikt dat bijdraagt tot maximale differentiatie op school. |
Jan Royackers, Schoolmakers |
|
|
Workshop 5: Onderzoekende school?!: Samen leren en samen opleiden. Professionaliseren tot de vierde macht Onderzoekend handelen is op een duurzame manier in het model van ‘Onderzoekende School?!’ verankerd in partnerschappen tussen lerarenopleidingen en scholen. Als leerkrachten, student-leerkrachten, lerarenopleiders en onderzoekers samenwerken en zich daarbij systematisch openstellen voor elkaar en focussen op het leren (van zichzelf, van elkaar en van de leerlingen), gaan klasdeuren open en ga je samen aan de slag met vragen die misschien al jaren op een antwoord liggen te wachten. |
Vicky Willegems, VUB |
|
|
Workshop 6: Kwaliteit in ontwikkeling. Van visie tot klasvloer PDCA en IMWR:
|
Sanne Ramaekers, Katholiek Onderwijs Vlaanderen |
Sprekers
- Ronny Vanderspikken bouwde ervaring op als ervaringsgericht onderwijzer, als directeur en in zijn huidige functie als coördinerend directeur voor scholengroepen. Hij werkte als procesmanager en innovatiecoach mee aan PIEO. Hij is ook consultant voor groepen en organisaties (Passus) en is gecertificeerd Appreciative Inquiry-coach.
- Noortje Mussche is directeur van basisschool De Piramide in Gent. Dina Baetens werkt als pedagogisch begeleider bij OVSG. Stef Van Lysebettens is leerkracht in een basisschool en coach voor Wake up and Move. Voordien werkte hij als PIEO-coach bij de Koning Boudewijnstichting.
- Katrien Struyven is onderwijskundig pedagoog en is als docent verbonden aan de vakgroep Educatiewetenschappen van Vrije Universiteit Brussel (VUB). Haar onderzoek focust op pedagogisch-didactische leerprocessen bij leerlingen en studenten in diverse onderwijssettings met een focus op binnenklasdifferentiatie, activerende werkvormen en leergericht evalueren. Ze geeft les over die thema’s binnen de opleidingen Agogische Wetenschappen, Onderwijskunde en Master in Educational Sciences.
- Dian Fluijt is ecologisch pedagoog en is als hogeschooldocent verbonden aan het Lectoraat Normatieve Professionalisering en als docent aan het Seminarium voor Orthopedagogiek, Hogeschool Utrecht. Ze geeft er les aan studenten van de master Educational Needs binnen de leerroutes Begeleiden en Gedrag. Haar onderzoek focust op de praktijk van co-teaching en co-teachers. Daarnaast is zij promovenda, auteur, projectleider en oprichter van de OnderwijsMENSen.
- Martin Valcke is hoogleraar onderwijskunde aan de universiteit Gent (UGent). Als voorzitter van de vakgroep Onderwijskunde coördineert hij performance-indicatorenonderzoek zoals PISA, PIEO, EVALO in het leerplichtonderwijs en de lerarenopleiding. Daarnaast is hij vooral trekker van onderzoeksprojecten over onderwijsinnovatie. Daarbij is een groot deel van zijn onderzoek opgezet in ontwikkelingslanden.
- Annemie Maris is al 15 jaar kleuterleidster in de Kindercampus Vossenberg, een kleinschalig wijkschooltje. Daarnaast werkt ze al een jaar of 8 enkele uren per week als mentor voor de KT-scholengroep. En sinds 2 jaar is ze een nieuwe uitdaging aangegaan als zorgcoördinator voor 8 uur. Vorig schooljaar behaalde ze haar diploma als schoolontwikkelaar.
- Nele Goethals heeft als toetsontwikkelaar bij het project Schoolfeedback gewerkt. Op dit ogenblik geeft ze les in het secundair onderwijs en in de lerarenopleiding. Voor het 4de jaar op rij werkt ze als projectmedewerker mee aan het traject Verantwoord datagebruik ontwikkelen bij het Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Ze werkt er samen met Diane Jacobs en Jerissa De Bilde. Van bij de start heeft ze het traject mee ontworpen en vorming gegeven in talrijke scholen van basis- en secundair onderwijs.
- Christophe Vansteeland is sinds 2015 aan de slag bij OVSG. Als pedagogisch adviseur en competentiebegeleider begeleidt hij gemeentelijke basisscholen in Brussel. Tot 2 jaar geleden maakte hij deel uit van het PIEO-team. Tijdens de 20 jaar daarvoor was hij eerst als leraar en later als directeur verbonden aan de Leuvense freinetschool De Zevensprong.
- Katharina Piskora is coach in het leertraject Samen-Wijs van de Koning Boudewijnstichting. Daarnaast is ze ook directeur van een school voor buitengewoon basisonderwijs, School de Merode in Berchem. Ook geeft ze les in de banaba Zorg en remediërend leren aan de Karel de Grote Hogeschool Antwerpen (KdG).
- Kristiaan Pipijn is directeur van Basisschool Sint-Norbertusinstituut in Antwerpen, een van de PIEO-scholen uit het project. Daarvoor was hij een van de PIEO-coaches.
- Brenda Felix is jarenlang directeur van de GO! basisschool De Zilverberk geweest. Sinds dit schooljaar is ze directeur-coördinator GO! Scholengroep 9, waar ze ook instaat voor de coaching van beginnende directeurs.
- Jan Royackers was 9 jaar leraar en coördinator van de leerlingenbegeleiding op het Paridaensinstituut in Leuven. Als 'Leraar zonder Grenzen' ondersteunt hij een school in Rwanda. Hij liep korte inleefstages in het kleuteronderwijs, lager en secundair onderwijs (bso, tso, aso) en gaf gastlezingen aan de KU Leuven en de UAntwerpen. Bij Schoolmakers begeleidt hij scholen bij hun oprichting of tijdens impactvolle veranderingsprocessen. Een maximaal leerrendement voor leerlingen staat daarbij centraal.
- Vicky Willegems werkt als lerarenopleider binnen de lerarenopleiding aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). In het kader van haar lopend doctoraatsonderzoek is ze coördinator van het project Onderzoekende school?!.
- Sanne Ramaekers is pedagogisch begeleider bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen, waar ze werkt aan een manier om het leergebied wereldoriëntatie vorm te geven binnen een vernieuwde kijk op onderwijs. Ze werkte als lector in de lerarenopleiding van Karel de Grote Hogeschool en als orthopedagoog in een school voor buitengewoon onderwijs. In 2014 kreeg ze de kans om in te stappen als innovatiecoach in PIEO.
