- Wat?
- Over en voor onderwijsbeleid- en praktijk
- Duur
- Onderzoeksthema’s (inclusief de themazettingen)
- Onderzoeken
Wat?
Vlaamse hogescholen en universiteiten voeren onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek (OBPWO) uit in opdracht van de Vlaamse Regering.
Meer over de wettelijke basis voor OBPWO-onderzoeken: BVR procedure projecten onderwijskundig beleids- en praktijkgericht onderzoek (30 oktober 2020)
Over en voor onderwijsbeleid- en praktijk
De onderzoeken beantwoorden kennisvragen over het onderwijsbeleid en de -praktijk. De resultaten ondersteunen en versterken:
- De voorbereiding, de uitvoering, de evaluatie en de bijsturing van het onderwijsbeleid
- De dagelijkse klas- en schoolpraktijk
De kennis en inzichten uit het onderzoek zijn nuttig en ook nodig voor verschillende onderwijspartners zoals bijvoorbeeld schoolleiders, leraren en beleidsondersteuners.
Extra aandacht gaat naar de communicatie van de onderzoeksresultaten, zodat de onderwijspartners op een laagdrempelige manier aan de slag kunnen met de onderzoeksresultaten.
Duur
- De onderzoeken kunnen zowel kort als langer in de tijd lopen.
- De OBPWO-onderzoeken starten vanaf 2021.
Onderzoeksthema’s
OBPWO werkt met een jaarlijkse themazetting.
De thema’s sluiten aan bij de beleidsprioriteiten van de Vlaams minister van Onderwijs en Vorming. Daarnaast kunnen ook kleine oproepen worden gelanceerd.
Lopende themazetting
De themazetting voor 2024 wordt momenteel voorbereid.
Afgelopen themazetting
In de eerste ronde van 2023 waren er 4 thema’s:
- Thema 1: De school als aantrekkelijke en kwaliteitsvolle werkgever om leraren te behouden
- Thema 2: Schoolbesturen: verwachtingen, organisatievormen en ondersteuning
- Thema 3: Klassenraden in het basis- en secundair onderwijs: analyse en versterking
- Thema 4: Leerlingen met oriëntering naar type 9: kenmerken en contextfactoren
Er waren in een tweede ronde 2 thema's
- Thema A: Analyse van mechanismen voor de toeleiding naar type 9 en de realisatie van kwaliteitsvol onderwijs op maat van leerlingen met oriëntering naar type 9
- Thema B: Analyse van mechanismen voor de toeleiding naar type 2 en de realisatie van kwaliteitsvol onderwijs op maat van leerlingen met oriëntering naar type 2
Er was een themazetting voor 2021 en 2022. Deze rondes zijn afgesloten.
De7 thema's voor 2022 (Bekijk de themazetting) waren:
- Effectieve praktijken ter preventie en aanpak van spijbelen en vroegtijdig schoolverlaten in het secundair onderwijs
- Samenwerking tussen buitengewoon en gewoon onderwijs in functie van trajecten op maat voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
- Onderbouwde hefbomen voor kwaliteitsvol kleuteronderwijs
- Hefbomen voor de betrokkenheid van ouders bij het leren, met bijzondere aandacht voor taalverwerving Nederlands
- Evaluatie van het decreet deeltijds kunstonderwijs
- Bouwstenen voor opleiding en professionalisering van (duale) leraren technische en praktijkvakken in arbeidsmarktgerichte opleidingen
- Handvatten om een klasklimaat te creëren dat leren ondersteunt en om de prevalentie van storend gedrag te verminderen
De 8 thema’s voor 2021 waren:
- Doorlichting als hefboom voor een betere onderwijskwaliteit
- Effectiviteit van ondersteuning van leraren(teams): ontwikkeling van een bruikbaar instrumentarium
- Effectieve leeromgevingen in de B-stroom van het secundair onderwijs
- Versterken van de handelingsbekwaamheid van leraren inzake evaluatie van leerlingen
- Sterk buitengewoon onderwijs door in te zetten op kwaliteitsontwikkeling
- Effectieve praktijken ter preventie en aanpak van spijbelen en vroegtijdig schoolverlaten
- Gecombineerd leren in het secundair onderwijs: kenmerken, vormen en randvoorwaarden
- Gecombineerd leren voor de specifieke doelgroep van laaggeletterde volwassenen en NT2
Onderzoeken
Themazetting 2023
De minister van Onderwijs besliste om 2 projecten te betoelagen in het kader van het onderwijskundig beleid- en praktijkgericht onderzoek (OBPWO) voor 2023:
1. De school als aantrekkelijke en kwaliteitsvolle werkplek om leraren te behouden
Promotor-coördinator: Mike Smet (Katholieke Universiteit Leuven)
Promotoren: Kristof De Witte (Katholieke Universiteit Leuven) en Wouter Schelfhout (Universiteit Antwerpen)
2. Het schoolbestuur als eindverantwoordelijke voor onderwijskwaliteit: via analyse van processen en effectiviteit naar regulatiemechanisme voor overheidsbeleid
Promotor-coördinator: Jerich Faddar (Vrije Universiteit Brussel)
Promotoren: Jan Vanhoof (Universiteit Antwerpen), Sigrid Pauwels (Universiteit Antwerpen), Haydée De Loof (Karel de Grote Hogeschool) en Loth Van Den Ouweland (Karel de Grote Hogeschool)
De minister van Onderwijs besliste op 4 december 2023 om 2 projecten te betoelagen in het kader van het onderwijskundig beleid- en praktijkgericht onderzoek (OBPWO) voor 2023, ronde 2.
1. “Analyse van mechanismen voor de toeleiding naar type 9 en de realisatie van kwaliteitsvol onderwijs op maat van leerlingen met oriëntering naar type 9
Promotor-coördinator: Sara Nijs (Katholieke Universiteit Leuven)
Promotoren: Elke Struyf (Universiteit Antwerpen) Ilse Noens (Katholieke Universiteit Leuven), Koen Aesaert (Katholieke Universiteit Leuven) en Hannah Boonen (UC Leuven vzw)
2. “Analyse van mechanismen voor de toeleiding naar type 2 en de realisatie van kwaliteitsvol onderwijs op maat van leerlingen met oriëntering naar type 2
Promotor-coördinator: Sara Nijs (Katholieke Universiteit Leuven)
Promotoren: Elke Struyf (Universiteit Antwerpen), Bea Maes (Katholieke Universiteit Leuven) en Koen Aesaert (Katholieke Universiteit Leuven)
Meer informatie over de startdatum, inhoud en opzet volgt.
Themazetting 2022
Op 11 maart 2022 werd de themazetting voor OBPWO 2022 goedgekeurd op de Vlaamse Regering. De minister van Onderwijs besliste op 6 juli 2022 om volgende 6 projecten te betoelagen in het kader van het onderwijskundig beleid- en praktijkgericht onderzoek (OBPWO) voor 2022:
- Thema 1: Samenwerking tussen buitengewoon en gewoon onderwijs in functie van trajecten op maat voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
- Uitgevoerd door Universiteit Antwerpen & KU Leuven;
- Promotor-coördinator Elke Struyf; promotor Sara Nijs.
- Thema 2: Onderbouwde hefbomen voor kwaliteitsvol kleuteronderwijs
- Uitgevoerd door Odisee, KU Leuven, Thomas More hogeschool & Arteveldehogeschool;
- Promotor-coördinator Helena Taelman; promotoren Jantine L. Spilt, Pieter Verachtert & Bénédicte Vanblaere.
- Thema 3: Hefbomen voor de betrokkenheid van ouders bij het leren, met bijzondere aandacht voor taalverwerving Nederlands
- Uitgevoerd door KU Leuven, Universiteit Gent & UCLL;
- Promotor-coördinator Kris Van den Branden; promotoren Reinhilde Pulinx, Pieter Willems, Wendelien Vantieghem & Ruben Vanderlinde.
- Thema 4: Evaluatie van het decreet deeltijds kunstonderwijs
- Uitgevoerd door Universiteit Gent & KU Leuven – HIVA;
- Promotor-coördinator John Lievens; promotoren Jessy Siongers & Lode Vermeersch.
- (Her)bekijk de infosessie OBPWO-onderzoek 'Kiezen voor Kunst' (Youtube)
- Thema 5: Bouwstenen voor opleiding en professionalisering van (duale) leraren technische en praktijkvakken in arbeidsmarktgerichte opleidingen
- Uitgevoerd door Universiteit Gent, Vrije Universiteit Brussel & PXL Hogeschool;
- Promotor-coördinator Melissa Tuytens; promotoren Geert Devos, Ingeborg Placklé, Evelien Timbermont, Joost Vaesen & Dorien Jansen.
- Thema 6: Handvatten om een klasklimaat te creëren dat leren ondersteunt en om de prevalentie van storend gedrag te verminderen
- Uitgevoerd door Universiteit Antwerpen & Karel de Grote Hogeschool;
- Promotor-coördinator Elke Struyf; promotor Debbie De Neve.
Meer informatie over de startdatum, inhoud en opzet volgt.
Themazetting 2021
Op 12 februari 2021 keurde de Vlaamse Regering 6 OBPWO-onderzoeken voor 2021 goed:
- De doorlichting als hefboom voor onderwijskwaliteit. Stand van zaken en inbedding in een systeembreed kwaliteitsmonitoringsysteem.
- Uitgevoerd door: Universiteit Antwerpen en Katholieke Universiteit Leuven
- Promotor-coördinator: Jan Vanhoof
- Ondersteuning van leraren(teams): ontwikkeling van een model en instrumentarium om effectiviteit in kaart te brengen.
- Uitgevoerd door: Universiteit Antwerpen en Katholieke Universiteit Leuven
- Promotor-coördinator: Elke Struyf
- Effectieve leeromgevingen in de B-stroom van de eerste graad van het secundair onderwijs.
- Uitgevoerd door: Katholieke Universiteit Leuven, Vrije Universiteit Brussel, Thomas More Mechelen Antwerpen en PXL Hasselt
- Promotor-coördinator: Machteld Vandecandelaere
- Conceptualiseren, ontwikkelen en valideren van een professionaliseringstool evaluatie.
- Uitgevoerd door: Universiteit Gent, Universiteit Antwerpen, Michigan University en Universiteit Hasselt
- Promotor-coördinator: Maribel Montero Perez
- Blended learning in het Vlaams secundair onderwijs: van noodzaak naar structurele implementatie.
- Uitgevoerd door: Universiteit Gent, Vrije Universiteit Brussel en Thomas More Mechelen Antwerpen
- Promotor-coördinator: Ruben Vanderlinde
- Krachtige digitale leerkansen voor iedereen. Naar een leidraad blended onderwijs voor laaggeletterde en NT2-cursisten in het Vlaamse volwassenenonderwijs.
- Uitgevoerd door: Katholieke Universiteit Leuven
- Promotor-coördinator: Kris Van den Branden
Bekijk ook de andere onderwijsonderzoeken.
Extra informatie
Regelgeving
Onderwijsonderzoeken van 1994 - 2020
Verwante pagina's
- Beleidsrelevant onderzoek
- Steunpunt Toetsontwikkelingen en peilingen
- Internationaal vergelijkend onderzoek
- Studiedagen en seminaries onderwijsonderzoek
- Oproepen voor onderzoeksvoorstellen
- Kennisbeleid in Onderwijs en Vorming
