- Participatie, betrokkenheid en inspraak een structurele plaats geven op school
- Voor leerlingen
- Voor ouders
- Voor onderwijspersoneel
Participatie, betrokkenheid en inspraak een structurele plaats geven op school
Participatie is een noodzakelijke voorwaarde om een verbindend schoolklimaat op te bouwen en verder te zetten. Participatie kan op 5 niveaus. Afhankelijk van het participatieniveau kan meer betrokkenheid bereikt worden.
De Wilcox’s ladder van participatie biedt een kader om de 5 niveaus van participatie te hanteren. De ladder is zo opgebouwd dat bovenaan de ladder de hoogste betrokkenheid gecreëerd wordt.
Wilcox’ ladder van participatie
Niveau 1 Informeren
Op niveau 1 worden leerlingen en ouders geïnformeerd over het schoolbeleid, schoolreglement, schoolgerelateerde activiteiten en schooluitstappen. Er is éénrichtingsverkeer van het schoolpersoneel naar de leerling en de ouders. Er wordt geen antwoord of feedback op de communicatie verwacht.
Niveau 2 Consulteren
Op niveau 2 worden leerlingen en ouders geconsulteerd over schoolzaken die ook hen aanbelangen, zoals het schoolbeleid, het schoolreglement, schoolgerelateerde activiteiten en –uitstappen. Er is tweerichtingsverkeer, waarbij het schoolpersoneel zoveel mogelijk informatie inwint van diegenen die geconsulteerd worden.
Niveau 3 Samen beslissen
Op niveau 3 beslissen leerlingen, ouders en schoolpersoneel samen over schoolzaken die alle partijen aanbelangen. Er is tweerichtingsverkeer, waarbij alle partijen met elkaar in dialoog treden en een consensus gezocht wordt over de beslissing. Iedere partij heeft evenveel inspraakrecht en ieders stem draagt evenveel bij.
Niveau 4 Samen handelen
Op niveau 4 handelen leerlingen, ouders en schoolpersoneel samen om beslissingen te verwezenlijken die samen werden genomen. De inspanning komt van alle betrokken partijen om de actie of het doel tot een goed einde te brengen.
Niveau 5 Individuele initiatieven ondersteunen (bottom-up)
Op niveau 5 ondersteunt het schoolpersoneel initiatieven die bottom-up groeien (zoals projecten uit de leerlingenraad of het oudercomité/de ouderraad). Leerlingen en ouders krijgen de vrijheid om hun initiatief uit te voeren op school en ze krijgen daarbij de nodige ondersteuning van het schoolpersoneel.
Voor leerlingen
Om participatie, betrokkenheid en inspraak te vergroten op school, zijn structurele organen ingebouwd. Zo kan de school voorzien in een leerlingenraad en luistert de school naar haar aanbevelingen. Informatie over de oprichting van een leerlingenraad en praktische tips over leerlingenparticipatie: VSK - Vlaamse Scholierenkoepel.
Ook informele structuren kunnen leiden tot meer participatie op school. Zo kunnen er bij de aanvang van het schooljaar met de klas leefregels worden opgesteld. Leraren kunnen hun leerlingen mee laten beslissen over:
- Het examenrooster, wanneer ze een toets willen afleggen
- Op welke manier ze de leerstof zien
- Welke klasactiviteiten georganiseerd worden
- …
Meer informatie: Inspraak op school
Voor ouders
Een school kan op verschillende manieren openstaan voor ouders. Zo kan de school ervoor zorgen dat contact met het secretariaat, de directie en de leerkrachten zo laagdrempelig mogelijk is.
De school ondersteunt de initiatieven van een ouderraad, oudervereniging of oudercomité om ouders dichter bij het schoolgebeuren te betrekken.
Meer informatie: Ouderraad, leerlingenraad en schoolraad
Voor onderwijspersoneel
Personeelsleden die weten wat van hen verwacht wordt, die feedback krijgen met de kans om zich verder te ontwikkelen als onderwijsprofessional, zijn meer gemotiveerd.
Een school met een gedragen visie, samen met het lerarenteam opgesteld, en met een duidelijke, logische interne organisatie, zorgt voor een hecht team. Een hecht team dat dezelfde visie uitdraagt, komt ook bij de leerlingen sterker en opener over, waardoor leerlingen zich beter voelen op school.
Meer informatie voor onderwijspersoneel: Participatie
