- Samen naar een grote leessprong
- Campagne 'Vrienden voor het Lezen'
- Acties
- Goede praktijken, (onderzoeks)-resultaten en leermaterialen
- Extra informatie
Samen naar een grote leessprong
PISA en PIRLS houden al lang de rode kaart omhoog voor begrijpend lezen. Vlaanderen mag niet nog verder te zakken: ondertussen bereikt 20 % van de 10- en 15-jarigen het minimumniveau voor lezen niet en de 10-jarigen behalen in de internationale PIRLS-vergelijking met 45 landen slechts de 32ste plaats. Het Leesoffensief gaat hier op alle fronten tegelijk tegenaan (onderwijs, vrije tijd, vroege geletterdheid,…) en wil overtuigde lezers dicht bij het hart houden maar vooral de niet-lezers erbij halen. De bijhorende communicatiecampagne ‘Vrienden voor het Lezen’ wil daarom zoveel mogelijk Vlamingen mobiliseren om te lezen, voor te lezen of samen te lezen.
Aanpak
Programma’s die op brede schaal een duurzaam verschil maken, krijgen prioriteit. Zo staat steeds de drie-éénheid technisch lezen, begrijpend lezen en leesplezier centraal. Het Leesoffensief wil overtuigde lezers dicht bij het hart houden, maar vooral de niet-lezers erbij halen.
Er wordt nagedacht over een samenwerking met Nederland, dat vergelijkbare problemen ondervindt, en gekeken naar Ierland, dat met zijn leesoffensief de afgelopen jaren mooie verbeteringen heeft gerealiseerd.
Het Leesoffensief is een samenwerkingsverband tussen de departementen Onderwijs en Vorming, Cultuur, Jeugd en Media, en Welzijn en overspant een breed netwerk met onder andere de VRT, Literatuur Vlaanderen en Iedereen Leest vzw, de onderwijsverstrekkers, de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren/KANTL en de bibliotheken.
Campagne 'Vrienden voor het Lezen'
Ben jij een vriend van het lezen?
Zien lezen doet lezen! Daarom roept de campagne ‘Vrienden voor het Lezen’ leerkrachten, ouderverenigingen, ouders, maar ook kinderbegeleiders en cultuur- en welzijnsorganisat
ies op om lezen meer tijd en aandacht te geven. De doelstellingen van de campagne zijn vooral om nieuwe lezers warm te maken voor het leesvirus en lezen zichtbaar te maken in onze maatschappij.
De ‘Vrienden voor het Lezen’-campagne zal alle nieuwe en langetermijnacties bundelen en materiaal voorzien waarmee de verschillende partners aan de slag kunnen.
Beeldmateriaal
Wil jij ook een vriend voor het lezen zijn en zichtbaarheid geven aan deze campagne op jouw school of in jouw organisatie? Download het campagnemateriaal.
Heb je nood aan bewerkbare affiches en banners? Vraag de uitgebreide digitale campagnetoolkit aan via onderwijscommunicatie@vlaanderen.be.
Acties
In de adviesnota (pdf, 90 p.) (1.1 MB) "pdf" van het Leesoffensief worden 50 acties opgesomd in een actieplan. De verschillende acties zullen het logo of de hashtag ‘Vrienden voor het Lezen' uitdragen en zo lezen op allerlei mogelijke manieren in de kijker zetten.
Het Departement Onderwijs en Vorming realiseerde of startte al verschillende acties.
Vind de volledige lijst met acties (pdf, 8 p.) (323.17 KB) "pdf". Uit deze lijst worden enkele acties uitgelicht:
Auteursresidenties
De auteursresidenties richten zich op TSO- en BSO-scholen. Auteurs gaan een semester lang in scholen samen met de leerlingen lezen, schrijven én plezier vinden in het werken met taal.
Het Leesfonds
Iedereen die het lezen wil stimuleren, kan een boek schenken aan mensen en organisaties die het leesvuur aanwakkeren bij kinderen en jongeren. Vind meer informatie op www.leesfonds.be.
Kenniscentrum Leerpunt
Lezen wordt een belangrijk onderdeel van het autonome Kenniscentrum Onderwijs/Leerpunt.
Leesscan
De leesscan basisonderwijs is een intern initiatief van Odisee-hogeschool i.s.m. de Taalunie, UGent, AP Hogeschool en Iedereen leest. Dit digitale instrument laat de schoolteams en de beleidsverantwoordelijken van scholen en van leesbevorderingstrajecten op school toe een foto te maken van de unieke leessituatie van de school, de leerlingen, hun specifieke context, omgevingsfactoren … met aanbevelingen voor de vervolgstappen in hun unieke traject.
Leesbeleid op school
De ontwikkelde materialen van de Prioritaire Nascholing rond (begrijpend) lezen staan ter beschikking op Klascement. Het gaat over 6 trajecten (CTO/KU Leuven, AP Hogeschool - Odisee - Iedereen Leest, Arteveldehogeschool, GO!, AVSG vzw, UC Limburg vzw) in 128 scholen.
Rijke Teksten
Eén van de acties is een uitgebreid digitaal aanbod voorzien voor iedereen die het moeilijk heeft met lezen en voor wie Nederlands leert. Op www.rijketeksten.org staan 300 rijke teksten online ter beschikking. 50 auteurs werden door Wablieft/VOCVO gecontacteerd om tegen eind 2023 50 rijke teksten met begeleidende educatieve mappen te maken voor de OKAN/OAN-leerkrachten. Op 1 december 2023 staat een studiedag gepland.
Vlaamse toetsen
In het kader van een breder aanbod van diagnostische toetsen voor begrijpend lezen (lager en secundair onderwijs) zullen vanaf het schooljaar 2023-2024 in alle scholen Vlaamse toetsen plaatsvinden. Voor Nederlands ligt de focus op begrijpend lezen, grammatica en schrijven
Vlaanderenleestdag
Om het belang en plezier van lezen extra in de kijker te zetten wordt op 23 april, Wereldboekendag, de Vlaanderenleestdag georganiseerd. Vind meer informatie op www.Vlaanderenleestdag.be.
Edubox lezen
VRT Educatie ontwikkelde voor TSO- en BSO-leerlingen een interactief lespakket van EDUbox rond lezen. De EDUbox Lezen bestaat uit 7 delen. Ze zijn allemaal beschikbaar als interactieve website en als downloadbare pdf in de catalogus op de website van EDUbox.
‘De voorleesclub on tour’ voor kinderen van 3 tot 9 jaar
Tijdens de VRT-boekenmaand organiseert de VRT in het kader van het Leesoffensief 10 nieuwe 'De voorleesclub-sessies on tour' op diverse locaties in Vlaanderen. Een bekende Vlaming leest vanop een bestaand (cultureel) event in Vlaanderen voor aan kinderen.
Goede praktijken, (onderzoeks)-resultaten en leermaterialen
Leermateriaal
- Les in lezen: Inspiratiegids voor effectief leesonderwijs in het kleuter-, lager en secundair onderwijs
- Sleutels voor effectief begrijpend lezen: inspiratie voor een eigentijdse didactiek in het basisonderwijs
- Taalcompetent in het hoger onderwijs: kader voor een taalcompetentieversterkend aanbod aan hogescholen en universiteiten
- Praktijkgids voor taalondersteuning in kleuter-, lager en secundair onderwijs
Goede praktijken en (onderzoeks)resultaten
- Effectief leesonderwijs in de lerarenopleiding: kansen, drempels en uitdagingen
- Effectief leesonderwijs geven: Hoe doe je dat?
Extra informatie
Documenten
- Adviesnota: Een leesoffensief voor Vlaanderen (pdf, 99 p.) (1128 kB)
- Advies Werkgroep Leesoffensief 2.0: vier aanbevelingen om het leesonderwijs in Vlaanderen te versterken (pdf, 2 p.) (128 kB)