- 1ste graad
- 2de graad
- 3de graad
- Veranderen van onderwijsvorm
- Duaal leren
- Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers
- Modernisering secundair onderwijs
- Extra informatie
1ste graad
Leerlingen die op het einde van het lager onderwijs het getuigschrift basisonderwijs hebben behaald, starten in het 1ste leerjaar A van het secundair onderwijs.
Leerlingen die het getuigschrift niet hebben behaald, volgen het 1ste leerjaar B.
Een leerling met een getuigschrift basisonderwijs kan toch naar het 1ste leerjaar B als er een gunstige beslissing van de klassenraad is. De klassenraad vraagt bij voorkeur het advies van het CLB van de lagere school.
1ste leerjaar van de 1ste graad
Het lessenrooster van het 1ste leerjaar (zowel A als B) bestaat uit:
- Minstens 27 uur basisvorming (de eindtermen)
- Minstens 5 uur differentiatie op maat van de leerling:
- Ofwel verdieping, uitdaging, remediëring van onderdelen van de basisvorming
- Ofwel verdieping in klassieke talen
Scholen moeten differentiatiepakketten aanbieden:
- Minstens 2 verdiepende differentiatiepakketten waaruit een leerling kan kiezen
- Alle remediërende differentiatiepakketten die de leerlingen nodig hebben
Een schoolbestuur beslist autonoom welke differentiatiepakketten de school aanbiedt.
2de leerjaar van de 1ste graad
In het 2de leerjaar A is er:
- Minstens 25 uur basisvorming
- 2 uur differentiatie (verdiepen en remediëren)
- 5 uur voor een basisoptie of een pakket in een basisoptie
In het 2de leerjaar A kan je een basisoptie kiezen die niet noodzakelijk aansluit op het verdiepende of verkennende differentiatiepakket van het 1ste leerjaar. Voor de differentiatie biedt de school, net zoals in het 1ste leerjaar, differentiatiepakketten aan. Deze kunnen aansluiten bij de basisoptie, maar dat hoeft niet.
Scholen kunnen er ook voor kiezen om de leerlingen van het 1ste en 2de leerjaar samen te zetten voor de differentiatiepakketten. Samenzettingen zijn ook mogelijk over gans het secundair onderwijs.
In het 2de leerjaar B is er:
- Minstens 20 uur basisvorming
- 2 uur voor remediëring en verdieping
- 10 uur voor de basisoptie(s) en pakketten
Binnen de 10 uur voor de basisoptie(s) kan je maximaal 3 basisopties en pakketten combineren. Ook in het 2de leerjaar B wordt er gedifferentieerd, met zowel kans om te verdiepen als om te remediëren.
Voorbeeld:
Binnen de optie STEM-technieken kan je het pakket Hout en bouw en het pakket Mechanica combineren. Maar je kan even goed op het niveau van de basisoptie combineren, zoals Sport met Economie en organisatie. Telkens weer op voorwaarde dat de school de opties en pakketten aanbiedt.
Bedoeling is dat de school voorziet in een aanbod dat de leerlingen toelaat om van verschillende domeinen te proeven, zodat je een meer bewuste keuze kan maken voor een studiedomein en studierichting in de 2de graad.
2de graad
De 2de graad bestaat uit het 3de en het 4de leerjaar. Vanaf de 2de graad kan je kiezen voor een studierichting die het beste aansluit bij jouw interesses en mogelijkheden.
Het studieaanbod in de 2de graad wordt ingericht volgens studiedomeinen, finaliteiten en onderwijsvormen, die zijn ondergebracht in een matrix. De finaliteit geeft aan waarop een studierichting je voorbereidt.
- Studierichtingen met doorstroomfinaliteit zijn abstract-theoretisch en bereiden voor op het hoger onderwijs. Ze zijn ingedeeld in domeinoverschrijdende studierichtingen (onderwijsvorm aso) en domeingebonden studierichtingen (onderwijsvormen kso en tso).
- Studierichtingen met een dubbele finaliteit (doorstroom en arbeidsmarktgericht) zijn theoretisch en praktijkgericht en bereiden je voor op professionele bacheloropleidingen, graduaatsopleidingen of een HBO5-opleiding verpleegkunde en op de arbeidsmarkt. Je vindt ze in de onderwijsvormen kso en tso.
- Studierichtingen met een arbeidsmarktfinaliteit zijn praktijkgericht en bereiden je voor op graduaatsopleidingen of een HBO-5 opleiding verpleegkunde en op de arbeidsmarkt. Ze behoren tot het bso, dbso en buso ov3.
Meer informatie over het studieaanbod van de 2de graad vind je op de website van Kwalificaties & curriculum.
3de graad
Na de 2de graad volgt de 3de graad: het 5de en het 6de leerjaar.
In de 3de graad gaat de modernisering van start vanaf het schooljaar 2023-2024 in het 5de leerjaar en vanaf het schooljaar 2024-2025 in het 6de leerjaar.
Tot dan zijn de studierichtingen in de 3de graad ingericht volgens de 4 onderwijsvormen:
- Algemeen secundair onderwijs (aso): Het aso legt de nadruk op een ruime theoretische vorming. Het biedt je een stevige basis om hoger onderwijs te volgen.
- Beroepssecundair onderwijs (bso): Het bso is een praktische onderwijsvorm waarin je een beroep aanleert en ook algemene vorming krijgt.
- Kunstsecundair onderwijs (kso): In het kso volg je een algemene, ruime vorming naast kunstvakken. Je gaat ook zelf kunstprojecten uitwerken. Na het kso kan je een beroep uitoefenen of overstappen naar het hoger onderwijs.
- Technisch secundair onderwijs (tso): In het tso gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan je een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen.
De onderwijsvormen zijn verder onderverdeeld in studiegebieden en studierichtingen.
Meer informatie over het huidige studieaanbod van de 3de graad vind je op de website van Kwalificaties & curriculum.
Het is ook mogelijk om in de 3de graad nog een 3de jaar te volgen, het 7de leerjaar:
- In het bso heb je:
- Het 7de leerjaar gericht op het hoger onderwijs bso (tot en met schooljaar 2022-2023 het naamloos leerjaar bso): om een diploma secundair onderwijs te behalen. In het aso, kso en tso behaal je je diploma secundair onderwijs na het 2de jaar van de 3de graad. In het bso behaal je na het 2de jaar een studiegetuigschrift, pas na het 3de jaar een diploma
- Het 7de leerjaar gericht op instroom arbeidsmarkt bso (tot en met schooljaar 2022-2023 specialisatiejaar bso) om je te specialiseren
- In het aso en kso de 7de leerjaren gericht op het hoger onderwijs aso en kso (tot en met schooljaar 2022 2023 voorbereidende leerjaren)
- In het tso en kso om je te specialiseren: de 7de leerjaren kso en tso (tot en met schooljaar 2022-2023 Secundair-na-Secundair of Se-n-Se)
Meer over de 7de leerjaren kso en tso
Veranderen van onderwijsvorm
Veranderen van onderwijsvorm binnen de 2de graad
In de 2de graad kan je steeds veranderen van onderwijsvorm binnen de doorstroomfinaliteit en de dubbele finaliteit. Een overstap van het bso naar het aso, tso of kso kan nog wel, maar heeft steeds leerjaarverlies tot gevolg.
Veranderen van onderwijsvorm binnen de 3de graad
In het 5de leerjaar kan je nog veranderen van onderwijsvorm, in het 6de leerjaar zijn de voorwaarden strikter en kan je enkel nog veranderen van structuuronderdeel om bepaalde redenen en als de klassenraad gunstig beslist hierover.
Duaal leren
In de 2de en 3de graad van het tso en bso kan je aan duaal leren doen. Bij duaal leren combineer je les volgen in je school of centrum, met aanleren van nieuwe competenties bij een werkgever. Door de combinatie van deze twee volg je een opleiding.
Meer over duaal leren.
Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers
Scholen met jongeren die nog niet lang in België wonen en die het Nederlands niet of onvoldoende onder de knie hebben, kunnen onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers organiseren. Dat omvat:
- Een onthaaljaar: de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN), waar het accent ligt op Nederlands aanleren en op integratie en inburgering.
- Begeleiding in het vervolgonderwijs.
Meer over het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers.
Modernisering secundair onderwijs
Meer informatie op de pagina's voor schooldirecties en -administraties: Modernisering van het secundair onderwijs.
Extra informatie
Verwante pagina's
Voor leerlingen en hun ouders
- Wanneer naar het voltijds gewoon secundair onderwijs?
- Studiekeuze in het secundair onderwijs
- Diploma en studiebewijzen in het voltijds gewoon secundair onderwijs
- Zevende leerjaar technisch en kunstsecundair onderwijs
- Duaal leren
- Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers
- Adressen van scholen met voltijds gewoon secundair onderwijs
