Sessie 38 - STEM via onderzoekend leren in authentieke contexten
Sessie 39 - Eurosteam: een Europees project over STEAM onderwijs in de eerste graad secundair onderwijs
Sessie 40 - Meertaligheid als troef voor krachtig onderwijs in de grootstad: een praktijkvoorbeeld van twee Nederlandstalige basisscholen uit Brussel
Sessie 41 - Van experimenteren naar samen beleid maken: samenwerken rond vluchtelingen en anderstalige nieuwkomers in Gent en Leuven - twee praktijkvoorbeelden
Sessie 42 - Hoe actie-onderzoek in school zou kunnen bijdragen aan gelijke onderwijskansen
Sessie 43 - Professionalisering, school- en kwaliteitsontwikkeling via leergemeenschappen: de rol van de scholengemeenschap
Sessie 44 - Personeelsbeleid vanuit schoolperspectief in de praktijk
Sessie 45 - Angst voor de schoolpoort? Een onderzoek over schoolweigering
Sessie 46 - Onderwijsvernieuwing: meer dan een beslissing van bovenaf
Sessie 47 - Wat hebben we geleerd na 5 jaar begeleiden van praktijkonderzoek
Sessie 48 - Leraren opleiden voor gedifferentieerd onderwijs. Een design-based praktijkonderzoek in twee stagescholen.
Sessie 49 - Digitale games integreren in de klas: een ondersteunings-instrument
Sessie 50 - Kunstmatige Intelligentie, Klimaatverandering, Stomata: KIKS
Sessie 51 - Hoge betrokkenheid bij kleuters met lage SES! Hoe een thema verkennen met je kleuters
Sessie 52 - Binnenklasdifferentiatie in goede en evaluatietijden
Sessie 53 - Formatief evalueren in het talenonderwijs: ontwikkeling van een toolbox aan de hand van een participatief actieonderzoek
Sessie 38
STEM via onderzoekend leren in authentieke contexten
Deze sessie gaat over 2 onderzoeksprojecten: STEM4MATH – DESIGN@SCHOOL. In beide projecten staan de ontwikkeling van een didactisch model en de concretisering ervan via praktijkvoorbeelden, in samenwerking met ‘pilootleerkrachten’, centraal:
- In STEM4MATH krijgt wiskunde een prominente plaats.
- DESIGN@SCHOOL integreert de reële werkwijze van ontwerpers, ingenieurs, …
Via praktijkvoorbeelden willen we de deelnemers van de sessie inspireren voor STEM in de eigen klaspraktijk (3de graad lager onderwijs – 1ste graad secundair onderwijs)!
Sprekers
- Stephanie Vervaet en Joke Lippens zijn onderzoekers aan expertisecentrum (EC) Onderwijsinnovatie Hogeschool VIVES. Het EC Onderwijsinnovatie doet projectmatig wetenschappelijk onderzoek om methodieken te ontwikkelen voor de implementatie van een STEM-geletterdheid in de basisschool en 1ste graad secundair onderwijs.
Doelgroep
- Leraren lager onderwijs en 1ste graad secundair onderwijs
- Lerarenopleiders met interesse voor wiskunde, wereldoriëntatie, STEM, projectwerking, techniek, …
Sessie 39
Eurosteam: een Europees project over STEAM-onderwijs in de eerste graad secundair onderwijs
In deze sessie starten we met een overzicht van de verschillende manieren waarop STEAM-onderwijs wereldwijd wordt vormgegeven.
Daarna overlopen we verschillende lespakketten en toetsen deze af aan de STEAM-criteria uit het eerste deel van de sessie.
We bespreken de betrokkenheid van secundaire scholen in de verschillende fasen van de uitvoering van het project en de meerwaarde die een Europese samenwerking tussen verschillende onderwijs- en wetenschapsvertrekkers kan hebben.
Sprekers
- Erwin Van de Put is techniekdocent, STEM-coach en bezieler van Wiweter in de lerarenopleiding secundair onderwijs van Thomas More, campus Vorselaar.
- Stefan Haesen is docent wiskunde in de lerarenopleiding lager onderwijs en onderzoekscoördinator van de lerarenopleiding Thomas More, campus Vorselaar.
Doelgroep
Leraren en schoolleiders secundair onderwijs (eerste graad) en docenten STEAM-vakken Lerarenopleiding
Sessie 40
Meertaligheid als troef voor krachtig onderwijs in de grootstad: een praktijkvoorbeeld van twee Nederlandstalige basisscholen uit Brussel
Hoe vinden wetenschappelijke inzichten over het integreren van thuistalen in het onderwijs hun weg naar de concrete klaspraktijk?
In deze interactieve sessie delen we de resultaten en ervaringen van het praktijkgericht onderzoek van de lerarenopleiding Lager Onderwijs (Erasmushogeschool Brussel) in samenwerking met twee Nederlandstalige basisscholen uit Brussel.
Sprekers
- Anouk Vanherf is docent Nederlands in de lerarenopleiding Lager Onderwijs aan de Erasmushogeschool Brussel. Zij werkt ook als onderzoeker aan het project over het valoriseren van thuistalen in het onderwijs.
- Nathalie Breels is directeur van GBS De Vijvers (Anderlecht).
- Anne-Marie De Roose is directeur van GBS Goede Lucht (Anderlecht).
Beide basisscholen nemen deel aan het onderzoeksproject over het integreren van thuistalen.
Doelgroep
Leraren, zorgleerkrachten en schoolleiders uit het kleuter- en lager onderwijs
Sessie 41
Van experimenteren naar samen beleid maken: samenwerken rond vluchtelingen en anderstalige nieuwkomers in Gent en Leuven - twee praktijkvoorbeelden
Hoe kunnen leraren versterkt worden in het werken met anderstalige nieuwkomers en vluchtelingen, zodat die alle kansen krijgen? Om daarop een antwoord te vinden, zetten zowel Stad Gent als Stad Leuven met scholen en andere partners experimenten op, om via proeftuinen en labo’s goede praktijken in kaart te brengen en uit te bouwen.
In deze sessie stellen we het Leuvense onderwijsnetwerk SOM en de Gentse ‘OKANS’-proeftuinen voor. We laten zien hoe lokale samenwerkingen met scholen, ondersteuningscentra, expertisepartners, kennisinstellingen en andere partners het onderwijsbeleid op lokaal niveau kunnen voeden en relevante inzichten kunnen opleveren voor het Vlaamse onderwijsbeleid.
Sprekers
- Steven Delarue werkt bij Onderwijscentrum Gent rond meertaligheid, anderstalige nieuwkomers, vluchtelingen en diversiteit.
- Lore Baeyens is medewerker van UCLL en coördinator van het onderwijsnetwerk Samen Onderwijs Maken Leuven.
Doelgroep
Leraren, zorgcoördinatoren, CLB-medewerkers, onderzoekers, schoolleiders, beleidsmakers, onderwijsprofessionals, …
Sessie 42
Hoe actie-onderzoek in school zou kunnen bijdragen aan gelijke onderwijskansen
In deze professionaliseringssessie zullen de basisprincipes van actie-onderzoek vertaald worden naar de concrete onderwijspraktijk van de deelnemers. We geven informatie over het waarom en hoe van actie-onderzoek in de onderwijspraktijk, en welke bijdrage het kan leveren aan de realisatie van gelijke onderwijskansen. Deelnemers krijgen concrete informatie waarmee ze zelf aan de slag kunnen gaan.
Sprekers
- Goedroen Juchtmans is senior onderzoeker aan de KU Leuven-HIVA, en dit binnen de onderzoeksgroep onderwijs en arbeidsmarkt. In opdracht van het departement onderwijs werkte ze al meermaals mee aan onderzoek over gelijke onderwijskansen en onderwijsvernieuwing.
- Anneleen Van Kelecom is educatief en advocacy medewerker bij UNICEF België. Ze werkt rond kinderrechteneducatie en gelijke onderwijskansen via de ontwikkeling van materiaal, het opzetten van piloottrajecten en pleidooiwerk bij betrokken actoren op het niveau van scholen en lerarenopleidingen.
Doelgroep
Leraren, schoolleiders en onderwijsondersteuners en – actoren
Sessie 43
Professionalisering, school- en kwaliteitsontwikkeling via leergemeenschappen: de rol van de scholengemeenschap
In deze sessie staan we stil bij de rol van de scholengemeenschap als facilitator om leergemeenschappen te ontwikkelen en in te bedden in het schoolbeleid.
Ook belichten we hoe dit kan ondersteund worden door een leergemeenschap van schoolleiders (schoolleiders en netwerkdirecteurs), die fungeert als platform voor visieontwikkeling, implementatie en organisatie.
We wisselen de presentatie van onze praktijkervaringen en onderzoeksresultaten af met dialoog met deelnemers.
Sprekers
- Pamela Bruers, netwerkdirecteur secundair onderwijs AGSO, is reeds 18 jaar actief in het onderwijs. Het beleidsvoerend vermogen van de scholen van AGSO verhogen is een van haar kerntaken.
- An Buckinx heeft meer dan 30 jaar ervaring in onderwijs. Als pedagogisch adviseur secundair onderwijs en anker voor het Stedelijk Lyceum Antwerpen ondersteunt ze schoolleiders en schoolteams o.a. bij trajecten (schooloverstijgend en schoolintern) gedeeld onderwijskundig beleid via leergemeenschappen.
- Wouter Schelfhout heeft 25 jaar ervaring in het onderwijs. Hij is momenteel als lerarenopleider, schoolontwikkelaar (GO ALL for learning) en onderzoeker verbonden aan UA - Antwerp School of Education.
Doelgroep
- Schoolleiders en coördinerend directeurs secundair onderwijs
- Pedagogisch begeleiders
- Beleidsondersteuners
- Onderzoekers
Sessie 44
Personeelsbeleid vanuit schoolperspectief in de praktijk
De kwaliteit van onderwijs hangt onder meer af van de competentie en inzet van leraren, tegelijk moeten scholen optornen tegen een lerarentekort en een hoge uitstroom van beginnende leraren.
Scholen moeten zich dan ook bewust zijn van het belang van een goed personeelsbeleid dat ondersteunend werkt voor en geïntegreerd wordt in het ruimere schoolbeleid.
Maar hoe kunnen scholen dit nu concreet aanpakken?
Deze workshop gaat in op deze vraag om zo handvatten te kunnen bieden aan scholen om hun inspanning op gebied van personeelsbeleid maximaal af te stemmen en te laten renderen voor de noden van leraren én de ruimere schoolontwikkeling.
Sprekers
- Melissa Tuytens en Eva Vekeman zijn beiden werkzaam binnen de onderzoeksgroep BELLON (BELeid en Leiderschap binnen Onderwijs) aan de vakgroep Onderwijskunde (Faculteit Pedagogische Wetenschappen, Universiteit Gent).
- Melissa Tuytens is sinds 2006 werkzaam aan de Vakgroep Onderwijskunde van de UGent. Haar onderzoeksinteresses situeren zich dan ook op het vlak van personeelsbeleid in scholen, de rol van de schoolleider en schoolbeleid in het algemeen. Momenteel werkt ze als adjunct-coördinator van het Steunpunt voor Onderwijsonderzoek (SONO) waarbinnen ze eveneens onderzoek voert naar de integratie van personeelsbeleid en strategisch schoolbeleid binnen basis- en secundair onderwijs.
- Eva Vekeman studeerde Pedagogische Wetenschappen aan de universiteit van Gent. Ze schreef een doctoraatsproefschrift over het selecteren en ontwikkelen van nieuwe leraren en het belang van fit van leraren binnen de schoolcultuur. Momenteel werkt ze als postdoctoraal onderzoeker aan het onderzoek ‘Personeelsbeleid vanuit schoolperspectief’ dat kadert binnen (SONO).
Doelgroep
Schoolleiders, middenkader, pedagogisch begeleiders en onderzoekers
Sessie 45
Angst voor de schoolpoort? Een onderzoek over schoolweigering
- Wat als schoollopen te moeilijk wordt?
- Hoe kunnen we deze “thuiszitters” helpen?
Jongeren die het moeilijk vinden om naar school te gaan, met medeweten van hun ouder(s) thuis blijven, lichamelijke klachten uiten zoals buikpijn en hoofdpijn, die geen woorden vinden om te zeggen wat er in hen omgaat. In deze workshop maak je kennis met verhalen van ‘schoolweigeraars’, krijg je inzicht hoe je als schoolmedewerker op een verbindende manier aan de slag kan gaan met deze jongere, ouders en eventuele hulpverlening.
Sprekers
Gino Ameye, Agnès Biltris, Griet De Nys, Nadine De Stercke, Francisca Van Drongelen en Peter Walleghem zijn onderzoeksmedewerkers aan het lopend multidisciplinair praktijkwetenschappelijk onderzoek ‘Angst voor de Schoolpoort’ van HoGent.
Doelgroep
Onderwijsprofessionals uit het lager- en/of secundair onderwijs (leerlingbegeleider, zorgcoördinator, secretariaatsmedewerker, leraar, beleidsondersteuner, directie, ...)
Sessie 46
Onderwijsvernieuwing: meer dan een beslissing van bovenaf
Schoolleiders spelen een sleutelrol bij de implementatie van vernieuwingen. Na een korte presentatie van ons onderzoek gaan we aan de hand van concrete casussen en eigen praktijkvoorbeelden in dialoog over het invoeren van en leiding geven aan een onderwijsvernieuwing.
Sprekers
- Marie Kestemont is student aan de lerarenopleiding lager onderwijs van de UCLL.
- Kaat Mennens is momenteel werkzaam bij de Vlaamse Onderwijsinspectie en start op 1 januari 2019 aan het Centrum voor Onderwijsvernieuwing en de Ontwikkeling van Leraar en School (COOLS) van de KU Leuven.
- Karen Vermeir en Geert Kelchtermans zijn respectievelijk als assistent en gewoon hoogleraar verbonden aan COOLS.
Doelgroep
Iedereen die interesse heeft in het schoolbeleid rond onderwijsvernieuwingen.
Sessie 47
Wat hebben we geleerd na 5 jaar begeleiden van praktijkonderzoek?
We geven voorbeelden van praktijkonderzoek en we koppelen praktijkonderzoek aan professionele leergemeenschappen. In deze sessie laten we deelnemers kennis maken met tools om praktijkonderzoek te realiseren binnen professionele leergemeenschappen.
We delen onze ervaringen en geven tips rond het implementeren van deze leerstrategie voor elk lid van een schoolteam.
Sprekers
- Wim Peeters is pedagogisch begeleider voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen en was projectmedewerker aan het Erasmus+ KA2 project linpilcare en coördineert samen met de Universiteit van Ljubljana het Erasmus+ KA2 project 3 DIPhE. In dit project voeren leraren in professionele leergemeenschappen praktijkonderzoeken uit rond onderzoekend leren in het vak fysica.
- Rik Vanderhauwaert is pedagogisch begeleider voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen en was projectcoördinator van het Erasmus+ KA2 project linpilcare waarin ‘eenvoudig praktijkonderzoek doen’ gekoppeld werd aan het delen in professionele leergemeenschappen.
Doelgroep
Schoolleiders, leraren, lerarenopleiders & pedagogisch begeleiders.
Sessie 48
Leraren opleiden voor gedifferentieerd onderwijs. Een design-based praktijkonderzoek in twee stagescholen.
Centraal staat het leren ontwerpen en geven van gedifferentieerde lessen in co-teaching.
We presenteren een onderwijsaanpak waarin het gezamenlijk ontwerpen en het in co-teaching begeleiden van klassen met grote differentiatienoden centraal stonden. Opeenvolgende onderzoeks- en reflectiecycli door leraren-in-opleiding werden ingezet om de onderwijsaanpak verder te verbeteren.
Sprekers
- Lies Sercu is als docent en onderzoeker verbonden aan de Onderzoekseenheid Taalkunde en de Lerarenopleiding Talen van de KU Leuven. Haar interesse gaat uit naar leerprocessen in taalonderwijscontexten, en daarbij in het bijzonder naar zelfsturend leren.
- Gino Bombeke gaf Nederlands en Engels aan het Paridaensinstituut (Leuven). Momenteel is hij vakbegeleider Nederlands voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen in de regio Mechelen-Brussel en lector aan de SLO Nederlands van de KU Leuven.
- Peter Van Damme was leerkracht Nederlands en Engels aan het VTI in Lokeren. Hij is nu vakbegeleider Nederlands voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen en lector aan de SLO Nederlands van de KU Leuven.
Doelgroep
Onderwijsprofessionals die kennis willen maken met ontwerponderzoek in de klas: lerarenopleiders, leraren, pedagogische begeleiders, onderzoekers met interesse in praktijkgericht onderzoek.
Sessie 49
Digitale games integreren in de klas: een ondersteunings-instrument
In het kader van het praktijkgericht onderzoek ‘Digital game based learning’, ontwikkelden we een ondersteuningsinstrument voor leerkrachten lager onderwijs om games te integreren in de lessen. Tijdens deze sessie kan je het ontwikkelde materiaal uittesten en gaan we erover in gesprek.
Sprekers
- Els De Latter, master in de onderwijskunde, werkt sedert 2000 als docent en onderzoeker aan de Arteveldehogeschool in Gent, departement Leraar lager onderwijs en heeft 11 jaar ervaring als leerkracht lager onderwijs.
- Dr. Ellen Vanderhoven voert sinds 2009 ontwerpgericht onderzoek uit over onderwijstechnologie en innovatieve leeromgevingen, eerst aan de Universiteit Gent en nu als docent in de lerarenopleiding secundair onderwijs aan de Arteveldehogeschool.
Doelgroep
Leraren en ICT-coördinatoren lager onderwijs.
Sessie 50
Kunstmatige Intelligentie, Klimaatverandering, Stomata: KIKS
KIKS is een Smart Education @ schools project uitgevoerd met steun van de Vlaamse Overheid en imec.
In deze sessie gaan we dieper in op vakoverschrijdend lesmateriaal rond artificiële intelligentie voor de derde graad secundair onderwijs. Het komt tot stand met de hulp van UGent en Accenture én parallel aan een wetenschappelijk onderzoek aan UGent en Plantentuin Meise. We staan ook stil bij Python, wetenschappen en wiskunde, neurale netwerken.
Spreker
Natacha Gesquière is STEM-coördinator en leerkracht wiskunde derde graad op Sint-Bavohumaniora in Gent met leservaring in computerwetenschappen van eerste tot derde graad. Ze is lid van meerdere lerende netwerken en werkgroepen voor STEM. Ze ontwikkelde didactisch materiaal rond programmeren en robotica voor de derde graad basisonderwijs en eerste graad secundair onderwijs voor Dwengo.
Doelgroep
- Leraren biologie, aardrijkskunde, wiskunde, computerwetenschappen, STEM
- Schoolleiders
- Pedagogisch begeleiders
- Lerarenopleiders
Sessie 51
Hoge betrokkenheid bij kleuters met lage SES! Hoe een thema verkennen met je kleuters
Hoe kunnen we de kleuters met een lage socio-economische status meer aanspreken met ons aanbod in de kleuterklas? We onderzochten op welke manier je een themaverkenning met kleuters kan aanpakken, opdat je meer zicht krijgt op wat er leeft bij je kleuters met een lage socio-economische status. Zowel voor de jongste als voor de oudste kleuters bieden we in deze interactieve sessie een format aan dat gebaseerd is op onderzoek.
Sprekers
Hannelore De Greve en Jo Van de Weghe zijn lerarenopleiders in de opleiding tot professionele bachelor kleuteronderwijs in de Karel de Grote Hogeschool.
Doelgroep
Kleuteronderwijzers
Sessie 52
Binnenklasdifferentiatie in goede en evaluatietijden
Met deze sessie willen we samen met deelnemers een antwoord geven/zoeken op de volgende vragen:
- Waarom gedifferentieerd lesgeven en evalueren?
- Hoe kunnen we gedifferentieerd lesgeven en evalueren?
- Welke ervaringen, zorgen, uitdagingen en randvoorwaarden zijn er inzake gedifferentieerd lesgeven en evalueren?
Sprekers
- Els Castelein is stafmedewerker van de Dienst Onderwijs en studenten van UC Leuven-Limburg en projectcoördinator van het lopende onderzoeksproject ‘Binnenklasdifferentiatie in goede en evaluatietijden’.
- An Dumoulin, Sylvia Mommaerts en Kim Willems zijn onderzoekers en lerarenopleiders in de Lerarenopleiding Bachelor Secundair Onderwijs van UC Leuven-Limburg en ondersteunen secundaire scholen in het concreet inzetten van gedifferentieerd lesgeven en evalueren.
Doelgroep
Onderwijsprofessionals uit het secundair onderwijs
Sessie 53
Formatief evalueren in het talenonderwijs: ontwikkeling van een toolbox aan de hand van een participatief actieonderzoek
In deze sessie maken deelnemers op een actieve manier kennis met hoe een participatief actieonderzoek in het kader van formatieve evaluatie werd uitgevoerd. Ze ontdekken hoe een toolbox ‘formatieve evaluatie’ werd opgebouwd en in welke mate de toolbox leraren ondersteunt om formatief te evalueren. In het tweede deel van de sessie krijgen de deelnemers de ruimte om na te denken hoe zij zelf gebruik kunnen maken van de toolbox.
Sprekers
Debbie De Neve en An Leroy zijn beiden werkzaam als onderzoeker in het expertisecentrum ‘Groeikracht in onderwijs’ aan de Karel de Grote Hogeschool. Zij voeren onderzoek uit binnen de pijler ‘competenties van leraren’. Meer bepaald focussen zij zich op de onderzoeksthema’s formatieve evaluatie en binnenklasdifferentiatie in het secundair onderwijs. Daarnaast geven Debbie en An les in de lerarenopleiding secundair onderwijs. Ze zijn betrokken bij de pedagogisch-didactische lijn van de opleiding
Doelgroep
Alle onderwijsprofessionals uit het basis- en secundair onderwijs
