Erwin Coppens, woordkunst-drama
Door Jeroen Permentier
“In Aalst zijn er twee ambitieuze amateurgezelschappen, in dezelfde straat dan nog. Ikzelf speel bij Toneelatelier Aalst, dat onder de noemer Gardavoe locatietheater brengt. Het andere gezelschap is Theater Pact. De relatie is hartelijk. Verschillende acteurs spelen het ene jaar bij Theater Pact, en het jaar nadien bij ons. Maar we meten ons ook aan elkaar, dat houdt ons alert.
We willen theater maken voor theaterliefhebbers, en ook mensen laten kennismaken met theater. We hebben al geëxperimenteerd met audiodescriptie, zodat blinde en slechtziende mensen kunnen volgen. Ook mensen uit de vierde wereld nodigen we soms uit op onze generale repetitie.
In Vlaanderen is er een echte amateurtheaterscene, toch zeker onder de groepen die méér willen brengen dan deurenkomedies. De koepelorganisatie Opendoek speelt daar een belangrijke rol in, dankzij hun tijdschrift, cursussen en het Landjuweelfestival. Je leert er mensen kennen, en je wordt er uitgedaagd om de lat voor je eigen vereniging hoog te leggen.
Ruimte om te groeien
Ik ben een aantal jaar betrokken geweest bij het bestuur van onze vereniging. Ik hield me bezig met het kiezen van stukken en de casting. Het is zeker niet vrijblijvend of vanzelfsprekend om bij ons te spelen. Je hoeft geen opleiding of ervaring te hebben om mee te spelen, maar we gaan wel bedachtzaam om met de rolverdeling. We proberen nieuwe acteurs klein te laten starten, om te zien wat ze kunnen. We geven ze tijd en ruimte om te groeien. We organiseren ook workshops, bijvoorbeeld over bewegingstheater. Dan observeren we de deelnemers en proberen we hun kwaliteiten in te schatten. Niet iedereen krijgt elk jaar een rol. Het personage primeert.
Voor amateurs is de kostenstructuur anders dan in een professioneel gezelschap. Onze regisseurs zijn professioneel, maar de acteurs doen het onbetaald. Zo kunnen we meer tijd nemen om te repeteren. Ook stukken met een ruime bezetting zijn mogelijk. Dit jaar spelen we onder andere De Pijnders, een tekst van Arne Sierens. Echt een stuk waarin acteurs zich kunnen tonen. Het is een collage van karakters.
Beelden op een podium maken
Ikzelf ben als student begonnen met improvisatietheater. Een goede leerschool, want als acteur moet je kunnen accepteren wat je tegenspeler je voorschotelt. Je moet ruimte kunnen geven, maar je moet ook kunnen leiden in samenspel. Je moet je vooral durven overgeven aan de illusie. Het is doen alsof, hé.
Ik heb ook veel gehad aan cursussen dans en zang. Bij beginnende acteurs zie ik soms een tekort aan lichaamsbewustzijn. Ze zijn erg bezig met de tekst, maar het lichaam hangt er een beetje bij. Dans helpt om je bewust te zijn van je eigen lichaam, en van de ruimte. Als acteur maak je beelden op een podium. Je zoekt een effect door op een bepaalde plek te gaan staan, alleen of samen.
Zang heeft me geleerd hoe ik mijn stem kan gebruiken, hoe ik de tekst kan projecteren, zodat ook de laatste rij meegetrokken wordt in mijn verhaal.
Regisseurs met oog voor het proces
Elke regisseur heeft zijn eigen stijl. Sommigen zijn erg productgericht, wijzen de acteur gewoon waar hij moet staan en hoe hij moet spelen. Wij bij Toneelatelier Aalst werken liever samen met regisseurs die oog hebben voor het proces. Zo’n regisseur zorgt ervoor dat ieders rol duidelijk is, dat de groep optimistisch blijft en dat iedereen zichzelf kan blijven. In een theaterproductie werk je een korte tijd intensief samen. Een veilige en open sfeer creëren is dus erg belangrijk.
Die manier van werken is volgens mij typisch voor wat men ‘creërend acteurs’ noemt. Zo’n acteur denkt mee na over de voorstelling. De keerzijde is dat je gevoeliger voor kritiek wordt. Je kan je niet meer wegsteken achter een regisseur die de artistieke beslissingen voor jou heeft genomen.”
